BEYİN SİSİ

Beyin Sisi Nedir? ;

Son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız bir tanım “Beyin Sisi”.
Beyin sisi aslında tıbbi bir durum değil, zihinsel olarak halsiz ve bulanık olma hissini  tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Diğer sağlık koşullarının bir belirtisi de olabilir. Beyin sisi, başka bir deyişle “zihinsel netlik eksikliği” olarak da tarif edilebilir. Beyin sisi kişide odaklanma yeteneğini olumsuz etkiler ve bunun yanında hatırlamayı zorlaştırabilir.

Beyin sisi, eldeki mevcut görevlere odaklanmanızı bozabilir. Bir şeyleri hatırlamanızı güçleştirir veya etrafınızda olup bitenlere yeteri kadar dikkat etmenizi zorlaştırabilir. Ayrıca kendinizi olduğunuzdan çok farklı hissetmenize sebep olur. Hatta bununla da kalmaz kendinizden farklı hissetmenize bile neden olabilir.
Beyin sisi zaman zaman insanın duygu dünyasını da olumsuz etkileyebilmektedir. Zihinsel keskinliğin kaybı, olaylar karşısında kişinin normal şartlarda kendisinin dahi anlam veremeyeceği sıra dışı tepkiler vermesine neden olabilmektedir. Nihayetinde olayların algılanmasındaki bulanıklık, değerlendirme ve karar verme sürecinde de devam etmektedir. Hatta ileri seviyelerde kişinin görüşüne neredeyse duygusal bir perde indiği söylenebilir, zira his dünyası tamamen farklı bir kimliğe bürünebilir.

Beyin sisi şimdilerde  Corono ile beraber anılmaya başladı.Corona virüsün beyinde iltihaplanmaya neden olabildiği bilinmekle beraber, enfeksiyon sebebiyle vücutta bağışıklık sağlayıcı antikorların sinir sistemine saldırması sonucunda hasar gören ve yeterince beslenemeyen nöronların birbirleriyle iletişim kurma yeteneğini etkileyip beyin sisine neden olabildiği de düşünülmektedir.
Bununla birlikte,  coronavirüs pandemisindeki kaygılı izolasyon sürecinin getirdiği tehdit algısı ve uzun süreli yüksek stres seviyesinin beyin sisine neden
olabileceği de uzmanlarca belirtilmiştir.
Beyin Sisinin Nedenleri ;

• Yetersiz uyku.
• Stres seviyesindeki artış.
• Depresyon
• Bunama
• Perimenopoz ve andropoz süreçleri.
• Böbrek üstü bezlerinin yetersiz çalışması.
• İlaç tedavisi
• Tiroid bozuklukları gibi hormonal durumlar.
• Multipl skleroz (MS) gibi kronik sağlık sorunları.
• Hipoglisemi ve yüksek homosistein seviyesi.
• B12 ve D vitaminleri ile magnezyum, demir, iyot gibi minerallerin eksikliği.
• Ağır metal zehirlenmeleri.
• Eğer alerjik eğilimler varsa ve sözgelimi antihistaminik ilaçlar alınmışsa, ara sıra beyin sisi yaşanabilir.
• COVID-19 , SARS ve H1N1 gibi viral enfeksiyonlar 1

Genellikle paralel gittiğinden, bu faktörlerin iki veya üçünden oluşan bir kombinasyonun neden olduğu beyin sisi sonucunun yaşanması da olasıdır.
Örneğin, depresyon uyku eksikliğine yol açabilir veya bunun tersi de olabilir. Benzer şekilde, stres uykunuzu etkileyebilir ve depresyona neden olabilir. Perimenopoza
uyku eksikliği ve depresyon eşlik edebilir.

Beyin Sisi Belirtileri ;
Beyin sisi çekiyorsanız, aşağıdakiler günlük aktivitelerde ve bilişsel işlevlerde zorluk çekebilirsiniz:
Bir düşünceye veya fikre odaklanmak,
Kelimeleri hatırlama ve yazma konusunda güçlük çekmek.
Uykusuzluk ve uykuya dalma konusunda sorun yaşamak, yetersiz uyku sonucu gün boyu uykulu hal sergileme.
İki işi aynı anda gerçekleştirmekte zorlanmak, sorumlulukların zaman zaman unutulması.
Sıklıkla eşya kaybetme, bulamama -göz önünde dahi olsa aranan nesnenin bulunamaması- ve dalgınlıkla çöpe atma gibi durumlar.
Araba, bilgisayar, cihaz kullanmak gibi işlerde beceriksizlik.
Yol bulma kabiliyetinin yitirilmesi ve hatalı toplu taşıma tercihlerinde bulunma.
Önemli konularda kararsızlık yaşama
Strese karşı mukavemet gösterememe ve tepkileri kontrolde güçlük çekme.
Diş, çene ve eklem sorunları ile bağırsak problemleri yaşama.
Sosyal çevreden kopuk hissetme
Bu belirtilerin dışında beyin sisi ayrıca baş ağrısı ve zihinsel yorgunluk gibi semptomlara neden olabilir.

Beyin sisini azaltmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlardır:

Yeterince uyuyun: Uyku, beyniniz ve vücudunuzun beyin sisine katkıda bulunabilecek sağlıksız toksinleri temizlemesi için önemlidir. Sabit bir uyku programı izlemeye çalışın ve her gece yedi ila dokuz saat uyumaya özen gösterin. Uykuya geçmekte zorlanıyorsanız, uyumanızı kolaylaştırıcı kediotu, melisa, mercanköşk, anason, sarı kantaron gibi bitkiler faydalı olacaktır. Uyumadan önce cep telefonunuz, dizüstü bilgisayarınız veya televizyonunuz gibi elektronik cihazları kullanmaktan kaçının.

Yeni deneyimlere açık olun: Zihninizi uyarıcı faaliyetlerle meşgul edin ve rutinin dışına çıkıp yeni deneyimler için çaba gösterin. Örneğin, işe farklı bir yoldan gidin, düzenli olarak yaptığınız bir göreve farklı bir yaklaşım deneyin veya farklı müzikler dinleyin. Bu, beyni uyaran norepinefrin adı verilen bir beyin kimyasalının üretimini artırmaya yardımcı olabilir.

Çoklu görevler üstlenmekten kaçının: Özellikle bilinçli düşünce gerektiren iki aktivite yapmaya çalışıyorsanız, çoklu görev enerjinizi tüketebilir ve üretkenliğinizi azaltabilir. Bunun yerine, her seferinde bir şeye odaklanmayı deneyin.

Hafızanız üzerinde çalışın: Bir şeyleri unutmaya yatkınsanız, hafızanızı geliştirmek için farklı numaralar kullanmayı deneyin. Mesela tekerlemeler, anımsatıcılar veya görsel ya da sözlü ipuçları önemli şeyleri hatırlamanıza yardımcı olabilir.

Tekrarlamayı da deneyebilirsiniz; mesela biri size adını söylerse, ona tekrar söylemek onu hatırlamanıza yardımcı olabilir.

Zihinsel molalar verin: Gün içinde, hiçbir şey düşünmediğiniz ve anda olduğunuz birkaç zihinsel mola vermeyi bir alışkanlık haline getirin. Gözlerinizi kapatabilir, kısa
bir yürüyüş yapabilir veya pencerenizden dışarı bakabilirsiniz.

Dikkatinizi odaklayın: Birden fazla unsur tarafından dikkatiniz dağılırsa veya odağınızı kaybederseniz, yavaşlamaya çalışın ve tüm dikkatinizi tek bir göreve odaklayın. Ardından, ne kadar küçük olursa olsun, bu görevi tamamlamaya çalışın.

Sosyal olarak aktif kalın: Sosyal aktivitelere katılmak ruh halinizi, hafızanızı ve bilişselliğinizi iyileştirebilir.

Olumlu ve yapıcı derin düşüncelere dalın: Her gün derin düşüncelerle biraz zaman geçirerek zihninizi çalıştırın. Örneğin, bir makale okuduysanız, makalenin içeriğini düşünerek
10 dakika geçirin.

Meditasyon yapmayı deneyin: Meditasyon stresi azaltmaya ve beyninizi ve vücudunuzu rahatlatmaya yardımcı olabilir.

Düzenli egzersiz yapın: Fiziksel olarak aktif kalmak zihinsel sağlığınızı iyileştirebilir. Açık havada, deniz kenarı veya doğada yapılacak kısa yürüyüşler beyin sisine çok iyi
gelmektedir.
Sağlıklı bir diyet uygulayın: Bir süre glutensiz, şekersiz ve süt ürünlerinin yer almadığı bir diyet programı uygulanabilir. Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir diyet hafıza, biliş ve beyin sağlığına yardımcı olabilir.

Alkol ve uyuşturucudan kaçının: Bu maddeler duyularınızı bozabilir ve beyninizi olumsuz etkileyebilir.
Belirtilerinizi bir sağlık uzmanıyla istişare edin; böylece beyin sisine neyin neden olduğunu belirleyebilir ve bu doğrultuda etkin bir tedavi planı uygulamanız mümkün olabilir.
Sağlıkla kalın…
Seval YILMAZ